بخش بازرگانی ؛نقطه آسیب پذیر بخش کشاورزی
نقـــش و تأثیرگـــذاری اصلاحـــات ارضـــی را در جلوگیـــری از رشـــد و توســـعه بخـــش کشـــاورزی، توضیـــح فرماییـــد؟
اصلاحــات ارضــی در زمــان خــود پروســه ای بــود کــه اجــرا و تصویـــت قانـــون مربـــوط بـــه آن بنـــا بـــر مقتضیـــات بخـــش کشـــاورزی در آن مقطـــع، بـــا نگـــرش اینکـــه بتوانـــد کشـــاورزان را از نوعــی محدودیــت و بــن بســت مالکیــت رهــا ســازد قابــل قبـــول بـــود و میتوانســـت قدمـــی در جهـــت تامیـــن رفـــاه کشـــاورزانی کـــه میخواســـتند روی زمیـــن شـــان کار کننـــد و بـــا توجـــه بـــه اینکـــه بـــه خاطـــر کمبـــود ســـرمایه و نداشـــتن زمیـــن در تنگنـــا بودنـــد و تحـــت ســـلطه اربابـــان خـــود بـــوده انــد، بــردارد وکمــک شــایانی نمایــد چــرا کــه بــه نوعــی یــک حرکـــت صنفـــی سیاســـی محســـوب میشـــد و چـــون تصمیـــم بـــر ایـــن داشـــتند کـــه بحـــث دموکراســـی را پیـــش ببرنـــد تـــا در مجامـــع بیـــن الملـــی جایگاهـــی را کســـب نماینـــد عـــده ای ّ اهـــل فـــن تشـــخیص دادنـــد کـــه ایـــن طـــرح را پیـــاده کننـــد تـــا مثـــل ســـهامدار شـــدن کارگـــران در کارخانههـــا کـــه بـــه عنـــوان نیـــروی محرکـــه ای جهـــت جلـــو رفتـــن بـــه شـــمار میرفـــت، نتایـــج مثبـــت اش را در زمـــان خـــود نشـــان دهـــد. امـــا بـــا توجـــه بـــه مکانیســـم فعلـــی بخـــش کشـــاورزی ثابـــت شـــد کـــه خروجـــی خوبـــی را ارائـــه نمیدهـــد. همانطـــوری کـــه مطلـــع هســـتید در طـــول ســـالیان متوالـــی بعـــد از وقـــوع انقـــاب، دولـــت پیگیـــر ایـــن مســـئله در سیاســـتهای خـــود میباشـــدکه اراضـــی بـــه صـــورت یکپارچـــه درآیـــد کـــه آن هـــم اتفـــاق نمیافتـــد و دالیـــل آن هـــم مرتبـــط بـــا مشـــکالت فرهنگـی، مذهبـی و اقتصـادی اسـت و ایـن در حالـی اسـت کـه در بخــش کشــاورزی دنیــا هــم بــا توجــه بــه اینکــه کشــاورزی ســـنتی در حـــال منســـوخ شـــدن اســـت در زمینهـــای کوچـــک، ً بـــه ســـمت ایـــن طـــرح قابـــل اجـــرا نمیشـــود. لـــذا ناچـــارا یکپارچـــه ســـازی ســـوق پیـــدا میکنیـــم کـــه ایـــن هـــم بـــه ً باعـــث دالیلـــی کـــه مطـــرح شـــد عملـــی نمیشـــود و نهایتـــا میشـــود کـــه نتوانیـــم در مجموعـــه ای واحـــد، یـــک ســـری مزایـــا و امتیـــازات ویـــژه ای را بـــه کشـــاورزان اختصـــاص دهیـــم تـــا ایـــن کار را انجـــام دهنـــد بـــه همیـــن دلیـــل ایـــن طـــرح عقیـــم میمانـــد و اجرایـــی نمیشـــود. بنابرایـــن ایـــن طـــرح در زمـــان خـــود بنـــا بـــه مـــواردی کـــه اشـــاره شـــد قابـــل قبـــول بـــود و اقـــدام ســـنجیده ای بـــه شـــمار میرفـــت کـــه نتیجـــه آن هـــم رســـیدن کشـــور در بخـــش کشـــاورزی بـــه خودکفایـــی گنــدم بــود و روی آوردن بــه صــادرات هــم از دیگــر مزایــای آن بـــه شـــمار میرفـــت ولـــی در ایـــن دوره بـــا آن معیـــار و نگـــرش ســـابق، ایـــن طـــرح عملیاتـــی نمیشـــود.
دلایـــل نبـــود یـــک نظـــام مدیریتـــی کـــه بـــا ّ قالـــب تخصصـــی، در راســـتای نظـــارت بـــر بخـــش کشـــاورزی وجـــود داشـــته باشـــد را تشـــریح نماییـــد؟
ایـــن مشـــکل در اســـاس بـــه بخـــش هـــای قانونگـــذاری و دولـــت بـــر میگـــردد از طرفـــی دیگـــر مشـــکالتی کـــه در بخـــش اجـــرا وجـــود دارد و محدودیـــت هایـــی کـــه قـــوه مجریـــه در اطـــراف خـــود ایجـــاد کـــرده، مضـــاف بـــر ایـــن علـــت اســـت. بـــا بررســـی دقیقـــی میتـــوان دریافـــت کـــه ایـــن مشـــکل فقـــط در بخـــش کشـــاورزی نیســـت بلکـــه در حوزههـــای خدمـــات، صنعـــت و غیـــره مـــوج میزنـــد. چـــون طبــق تجربــه و نتایــج بدســت آمــده، در تمامــی زمینــه هایــی کـــه عرصـــه بـــرای ورود بخـــش خصوصـــی جهـــت فعالیـــت فراهـــم شـــده، موفقیتهـــای چشـــمگیری هـــم حاصـــل شـــده اســـت ولـــی در مـــواردی کـــه محدودیتهـــا ایجـــاد شـــده، رشـــد و توســـعه هـــم خـــود را پنهـــان کـــرده اســـت. بـــه طـــور کلـــی میتـــوان گفـــت کـــه بخـــش دولتـــی هیـــچ وقـــت نتوانســـته در کنـــار خدمـــات دولتـــی اش، حضـــور بخـــش قدرتمنـــدی را کـــه بتوانـــد بـــا داشـــتن افـــراد پویـــا، متخصـــص و دلســـوز اقدامـــات ارزنـــده ای را ارائـــه دهـــد، قبـــول کنـــد. هـــر جایـــی هـــم موفقیتـــی حاصـــل شـــده، بخـــش خصوصـــی بـــه نوعـــی خـــود را بـــر اجـــرای آن تحمیـــل کـــرده اســـت. بنابرایـــن بـــا داشـــتن ایـــن دیـــدگاه در بخـــش دولتـــی، انتظـــار اینکـــه متخصصانـــی را خواهیـــم داشـــت تـــا بتواننـــد راهگشـــا در حـــل مشـــکالت باشـــند مـــوردی عبـــث خواهـــد بـــود. بـــه عنـــوان مثـــال بحـــث قیمـــت گـــذاری محصـــوالت کشـــاورزی تـــا امســـال در اختیـــار بخـــش دولتـــی بـــود. علیرغـــم اینکـــه تولیدکننـــده محصـــول کشـــاورز بـــود ولـــی قیمـــت گـــذاران بـــر روی محصـــول، رئیـــس ســـازمان برنامـــه و بودجـــه، وزیـــر امـــور اقتصــاد و دارایــی و وزیــر جهــاد کشــاورزی بــوده انــد کــه در ظاهـــر بـــه نـــام شـــورای اقتصـــاد اقـــدام میکردنـــد ولـــی در واقعیـــت دخالتـــی در ایـــن امـــر نداشـــتند چـــون خـــود ریاســـت جمهـــوری بـــا مشـــورت گرفتـــن از چنـــد کارشـــناس اقتصـــادی و ادغــام آن در مســائل سیاســی کشــور، قیمتــی را بــه صــورت رســـمی اعـــام میکـــرد. ولـــی در حـــال حاضـــر بـــا وجـــود فشـــارهای وارده از طـــرف کارگـــروه 9 نفـــره کـــه ســـه نفـــر از اعضـــای آن دولتـــی و 6 نفرشـــان از بخـــش کشـــاورزی انتخـــاب شـــده انـــد بـــا هماهنگـــی بنیـــاد و تعامـــل مجلـــس شـــورای اســـامی قـــرار بـــر ایـــن شـــده کـــه از امســـال قیمـــت نهایـــی محصـــوالت کشـــاورزی بـــا خریـــد تضمینـــی را، ایـــن کارگـــروه تعییـــن نمایـــد. اعضـــای تشـــکیل دهنـــده ایـــن کارگـــروه از بخـــش کشـــاورزی، بنیـــاد گندمـــکاران، نظـــام صنفـــی، نظـــام مهندســـی، تعاونیهـــای تولیـــد و دو نفـــر از کشـــاورزان خبـــره و اعضـــای بخـــش دولتـــی هـــم از وزیـــر اقتصـــاد و دارایـــی، رئیـــس ســـازمان برنامـــه و بودجـــه و وزیـــر کشـــاورزی تشـــکیل یافتـــه اســـت. بنابرایـــن اگـــر میـــدان عمـــل بـــرای فعالیـــت متخصصیــن هــر عرصــه اعــم از صنعــت، تولیــد و کشــاورزی و غیـــره بـــاز شـــود نتایـــج مثبتـــی هـــم در تمامـــی زمینههـــا حاصـــل میشـــود.
محصـــول کشـــاورز ماحصـــل زحمـــات فـــراوان و گذاشـــتن زمـــان بـــرای پروســـه «کاشـــت، داشـــت، برداشـــت» می باشـــد، در مقابـــل ایـــن تولیـــد و تأمیـــن نیازهـــای داخلـــی کشـــور توســـط ایـــن قشـــر، بنیـــاد ملـــی گندمـــکاران چـــه اقداماتـــی در راســـتای حمایـــت از آنهـــا انجـــام داده اســـت؟
جلســـه ای کـــه در کمســـیون کشـــاورزی بـــا حضـــور اخیـــرا ســـفیر ایـــران در مســـکو برگـــزار گردیـــد و بنـــده نیـــز حضـــور داشـــتم طـــی بررســـیهای بـــه عمـــل آمـــده بـــه اتفـــاق نظـــر بـــر ایـــن نتیجـــه دســـت یافتیـــم کـــه در زمینـــه تولیـــد آنطـــور کـــه مشـــکل حـــادی داشـــته باشـــیم نداریـــم چـــرا کـــه بعـــد از فراینـد کاشـت، داشـت و برداشـت در حـوزه کشـاورزی، مشـکل اصلـــی شـــروع میشـــود. نبـــود سیاســـت بازرگانـــی معقـــول در بخـــش کشـــاورزی دلیـــل اصلـــی ایجـــاد مشـــکالت در حـــوزه کشـــاورزی، شـــمرده میشـــود و ایـــن بـــدان معنـــی اســـت کـــه نقطـــه آســـیب پذیـــر حـــوزه کشـــاورزی، بخـــش بازرگانـــی آن اســـت چـــون در ایـــن زمینـــه عملکـــرد ضعیفـــی داریـــم. چـــرا کـــه بـــازار پایـــدار خارجـــی نداریـــم و ایـــن نشـــأت گرفتـــه از ایـــن میباشـــد کـــه بازرگانـــی خارجـــی مـــا تابـــع سیاســـت داخلـــی اســـت. بـــه عنـــوان مثـــال وقتـــی قیمـــت مـــرغ بـــاال مـــیرود بـــدون تحلیـــل و کارشناســـی مصوبـــه ای را اعمـــال میکننـــد و در زمینههـــای مختلفـــی ماننـــد صـــادرات و غیـــره محدودیـــت ایجـــاد میکننـــد و ایـــن در حالـــی اســـت کـــه بازارهـــای خارجـــی متفـــاوت تـــر از بـــازار هفتگـــی ماســـت چـــون طبـــق روال کاری شـــان در بـــازار، طبـــق اصـــول و قاعـــده گام بـــر میدارنـــد. بـــه عنـــوان مثـــال بـــرای کشـــاورز برنامـــه مشـــخصی داده میشـــود و در طـــول یـــک ســـال، محصولـــی راکـــه بـــه میـــزان تعییـــن شـــده ای مشـــخص میکننـــد آن را از کشـــاورزان مطالبـــه میکننـــد. لـــذا مـــا موفـــق بـــه یافتـــن ایـــن بـــازار نمیشـــویم و اگـــر هـــم پیـــدا کردیـــم بعـــد از آن، دوبـــاره ً در جهـــت حفـــظ و نگهـــداری آن تالشـــی نمیکنیـــم ونهایتـــا از دســـت میدهیـــم. خوشـــبختانه بنیـــاد ملـــی گندمـــکاران بـــرای دومیـــن ســـال اســـت کـــه بـــه ایـــن مســـئله ورود کـــرده اســـت. بـــه عنـــوان مثـــال در کشـــور مـــا ســـال 97 گنـــدم دوروم بـــه صفـــر رســـیده بـــود کـــه مـــاده اولیـــه کارخانجـــات تولیـــد ماکارونـــی اســـت. لـــذا بعـــد از ورودمـــان بـــه ایـــن بحـــث بـــا انعقـــاد کشـــت قـــراردادی بـــا کشـــاورزان، موفـــق شـــدیم بـــه تولیـــد 80 هـــزار تـــن در ســـال گذشـــته و 390 هـــزار تـــن در ســـال جـــاری دســـت یابیـــم و ایـــن باعـــث شدکشـــاورزانی کـــه ً ایـــن محصـــول را قبـــا تولیـــد میکردنـــد و بـــه عنـــوان گنـــدم معمولـــی میفروختنـــد، بـــا ده درصـــد باالتـــر از قیمـــت خریـــد تضمینـــی و بـــا پرداخـــت نقـــدی محصـــول شـــان را بفروشـــند و الزم بـــه ذکـــر اســـت ایـــن تصمیـــم گیـــری کـــه از طـــرف بنیـــاد ملـــی گرفتـــه شـــد ازطـــرف تمامـــی کشـــاورزان اســـتانها اعـــم از خوزســتان، کرمــان، ایــام، فــارس و غیــره بــا اســقبال بســیار زیـــادی مواجـــه شـــده اســـت طـــوری کـــه جهـــت ثبـــت قـــرارداد کشــت، خــود کشــاورزان پیشــقدم هســتند. بنابرایــن ایــن نــوع اقدامـــات و حـــرکات اســـت کـــه نفـــس بخـــش کشـــاورزی را بـــاز خواهـــد کـــرد و پایـــدار هـــم خواهـــد مانـــد. در همیـــن راســـتا در کنـــار ایـــن طـــرح بـــه دنبـــال تفاهـــم نامـــه ای هســـتیم تـــا خدمـــات حمایتـــی را در 32 اســـتان کشـــور در دســـت بگیریـــم یـــا تفاهـــم نامـــه دیگـــری کـــه قبـــل از ســـال جدیـــد تـــاش داریـــم منعقـــد ســـازیم، ایـــن اســـت کـــه قـــراردادی بـــا انجمـــن کارخانجـــات آردســـازی جهـــت تولیـــد 4 میلیـــون تـــن گنـــدم بـــه ثبـــت برســـانیم کـــه بـــا ایـــن کار، از دوش دولـــت هـــم بـــار ســـنگینی برداشـــته میشـــود چـــرا کـــه دیگـــر نیـــازی نخواهـــد بـــود کـــه گنـــدم توســـط دولـــت یکبـــار بـــه ســـیلوها منتقـــل شـــود و دوبـــاره توســـط کارخانجـــات خریـــداری شـــود بلکـــه ایـــن فراینـــد اینطـــور خواهـــد بـــود کـــه گنـــدم معمولـــی قابـــل ً از خـــود کشـــاورزان خریـــداری اســـتفاده در نانواییهـــا مســـتقیما بشـــود و از طـــرف دیگـــر هـــم در ایـــن فراینـــد، خودکشـــاورز و کارخانـــه دار از ســـود الزم بهـــره منـــد خواهـــد شـــد. لـــذا امیدواریــم بــا انجــام ایــن اقدامــات وانعقــاد ایــن قــرار داد کــه مابیـــن کشـــاورز، گندمـــکار و کارخانـــه صـــورت میگیـــرد در بخــش کشــاورزی، پاشــنه اشــیل ایــن حــوزه را پوشــش دهیــم تـــا از ایـــن بـــاب آســـیبی را مشـــاهد گـــر نباشـــیم.
آیـــا صـــادرات محصـــولات کشـــاورزی میتوانـــد جایگزیـــن مناســـبی بـــه جـــای صـــادرات نفتـــی باشـــد؟
خوشـــبختانه درمـــورد بعضـــی از محصـــولات مـــان مزیتهـــای لازم را ازدســـت ندادیـــم و در مقابـــل هـــم محصولاتـــی هســـتند کـــه چـــون رقابتـــی عمـــل میکننـــد و مـــا بـــه لحـــاظ اینکـــه ضعیـــف هســـتیم نمیتوانیـــم وارد شـــویم. چـــون منبـــع کافـــی نداریـــم و در مـــواردی از قبیـــل خــاک، آب و اعتبــارات مشــکل داریــم یــا در بازارهــای جهانــی رقبـــای مـــاآن قـــدر جلـــو رفتـــه انـــد کـــه مـــا چـــه از نظـــر کمیــت و چــه ازلحــاظ کیفیــت و قیمــت تمــام شــده، توانایــی رقابـــت بـــا آنهـــا را نداریـــم. ولـــی در بحـــث محصوالتـــی ماننـــد محصـــوالت باغـــی مزیتهـــای مـــورد نیازمـــان راحفـــظ کـــرده ایـــم و ایـــن باعـــث شـــده کـــه قـــادر باشـــیم در بـــازار جهانـــی حضـــور داشـــته و حرفـــی بـــرای گفتـــن داشـــته باشـــیم البتـــه بـــرای ایـــن بخـــش از محصـــوالت هـــم نیازمنـــد ایـــن هســـتیم کـــه زیـــر ســـاختهای الزم آن فراهـــم گـــردد و صـــادرات آن از طریـــق چنـــد نفـــر دالل صـــورت نگیـــرد. بـــه عنـــوان مثـــال بــرای صــادرات بــه مســکو الزم اســت خــط راه آهــن مربوطــه راه انـــدازی شـــود و همینطـــور دریانـــوردی مـــا در آن حـــدی توســـعه نیافتـــه کـــه تـــا امـــر صـــادرات بـــه صـــورت اصولـــی تســـهیل یابـــد. ایـــن مســـئله در مـــورد کشـــوری ماننـــد عـــراق هـــم صـــدق میکنـــد لـــذا تـــا زمانـــی کـــه زیـــر ســـاختهای الزم ایجـــاد نگردیـــده وسیاســـتهای پایـــدار اعمـــال نشـــود، مشـــکالت موجـــود مانـــع اصلـــی صـــادرات محصـــوالت باغـــی خواهـــد بـــود. ّ
دور شـــدن از روش هـــای ســـنتی و نقـــش مکانیزاســـیون در کشـــاورزی کـــه باعـــث رشـــد ســـریع و اســـتفاده بهینـــه از زمـــان میگـــردد، چقـــدر توانســـته در بهبـــودی شـــرایط اقتصـــادی ّمفید و موثر واقـــع شـــود؟
مکانیزاســـیون تـــا انـــدازه ای بـــه مملکـــت مـــا وارد شـــده اســـت ولـــی کاربـــرد زیـــادی در بخـــش کشـــاورزی نـــدارد. امـــا اگـــر مـــلاک از طـــرح ایـــن واژه ، مکانیزاســـیون بـــروز باشـــد در زمیـــن هایـــی بـــه کارگرفتـــه میشـــود کـــه مســـاحت حداقلـــی آن 50 هکتــار باشــد. در حــال حاضــر اگــر بخواهیــم بــرش کل زمینهـــای کشـــاورزی را مشـــخص کنیـــم و بـــا شـــاخصهها و معیارهـــای بدســـت آمـــده، نقـــش مکانیزاســـیون بـــه 5 درصـــد هـــم نمیرســـد و ایـــن تنهـــا زراعـــت را شـــامل نمیشـــود بلکـــه در محصـــولات باغـــی هـــم اینگونـــه اســـت. بـــه عنـــوان مثـــال مـــا الان محصولاتـــی همچـــون ســـیب و گـــردو را بـــا دســـت میچینیـــم و در کل کشـــور اگـــر بگردیـــد هیـــج جایـــی را پیـــدا نمیکنیـــد کـــه محصـــول توســـط دســـتگاه برداشـــت شـــود و ایـــن در حالـــی اســـت کـــه در کشـــورهای مکانیـــزه توســـط ماشـــینهای مخصـــوص اتفـــاق میافتـــد. بنابرایـــن مـــا اگـــر بخواهیـــم مکانیزاســـیون را بـــه معنـــی درســـت آن در بخــش کشــاورزی وارد کنیــم در وهلــه اول الزم اســت کــه زیــر ســـاختهای آن را فراهـــم ســـازیم طـــوری کـــه وارد کـــردن آن از لحـــاظ قطعـــات و مســـائل دیگـــر مقـــرون بـــه صرفـــه باشـــد و خـــود کشـــاورزی معیشـــتی نباشـــد در صورتـــی کـــه در 21 شهرســـتان اســـتان آذربایجـــان شـــرقی 20 مـــورد یافـــت نمیشـــود کـــه بتـــوان از آنهـــا بـــه عنـــوان بـــاغ اقتصـــادی یـــاد کـــرد. بنابرایـــن نقـــش مکانیزاســـیون در بخـــش کشـــاورزی مـــدرن نقـــش ویـــژه ای دارد ولـــی در کشـــور مـــا تأثیرگـــذاری کمتـــری خواهـــد داشـــت مگـــر اینکـــه تغییراتـــی بنیـــادی در زیـــر ســـاختها فراهـــم گـــردد.
نقـــش بخـــش کشـــاورزی را در تولیـــد ناخالـــص ّملـــی و ایجـــاد اشـــتغال، تشـــریح نماییـــد؟
بخـــش کشـــاورزی رابطـــه مســـتقیمی بـــا اشـــتغال زایـــی دارد و مکانیزاســیون بــا اشــتغالزایی رابطــه معکوســی دارد چــرا کــه هـــر جایـــی مکانیزاســـیون وارد شـــده میـــزان اشـــتغال زایـــی پاییـــن آمـــده اســـت و در تمـــام دنیـــا هـــم ایـــن روال انجـــام میشـــود. لـــذا اگـــر بـــه بخـــش کشـــاورزی نگـــرش اشـــتغال آفرینـــی داشـــته باشـــیم در اســـاس غلـــط میباشـــد. حـــاال ایـــن نـــوع نـــگاه چـــه بـــر فراینـــد کاشـــت، داشـــت و برداشـــت حاکـــم باشـــد و یـــا چـــه در صنایـــع مربـــوط بـــه آن مطـــرح شـــود، در ّـــت منطقـــی نخواهـــد بـــود. اگـــر برنامـــه ای داشـــته باشـــیم کلی کـــه بـــا ورود افـــراد متخصـــص و تحصیـــل کـــرده در رشـــتههای مختلـــف کشـــاورزی اشـــتغال زایـــی تخصصـــی ایجـــاد نماییـــم، الزم اســت بــا دادن تســهیالت مــورد نیــاز از علمشــان اســتفاده کنیـــم تاکارایـــی بهتـــری داشـــته باشـــیم و اگـــر بـــه اشـــتغال ً زایــی در بخــش کشــاورزی ایــن دیــد را داشــته باشــیم، قطعــا میـــزان ایـــن نـــوع اشـــتغال هـــم در ایـــن حـــوزه بـــاال خواهـــد رفـــت. در تولیـــد ملـــی هـــم نقـــش مهمـــی داریـــم چـــرا کـــه در حـــال حاضـــر بـــه طـــور مســـتقیم 20 الـــی 23 درصـــد در اشـــتغال زایـــی نقـــش مـــان را ایفـــا میکنیـــم کـــه اگـــر بحـــث صنایــع را کنــار بگذاریــم ایــن آمــار بــه مراتــب باالتــر خواهــد بـــود ولـــی متأســـفانه بـــه انـــدازه ای کـــه مـــا در تولیـــد و ثـــروت ملـــی نقـــش داریـــم نمیتوانیـــم از اعتبـــارات مـــان اســـتفاده درســـتی داشـــته باشـــیم. بـــه عنـــوان مثـــال اگـــر 15 الـــی 20 درصــد در تولیــد ناخالــص ملــی نقــش داشــته باشــیم نســبت بـــه آن، 3 در صـــد هـــم از اعتبـــارات مـــان نمیتوانیـــم اســـتفاده نماییـــم.
بـــه نظـــر حضرتعالـــی خدمـــت بـــه مـــردم در قالبـــی کـــه ایجـــاد کننـــده یـــک نگـــرش وارســـته جهـــت انتقـــال آن بـــه ســـایر بخشـــهای مدیریتـــی در بخشـــهای مختلـــف باشـــد، در کشـــور مـــا چـــه جایگاهـــی دارد؟
بـــه اعتقـــاد بنـــده هـــم در بخـــش دولتـــی و هـــم در بخـــش خصوصـــی موقـــع انتخـــاب مدیـــران پایینـــی، میانـــی و ارشـــد همیشـــه مرتکـــب اشـــتباه شـــده ایـــم. بـــه عنـــوان مثـــال در بخــش دولتــی از انتخــاب وزیــر گرفتــه تــا انتخــاب دهیــاری کـــه در روســـتایی مســـئولیت اجرایـــی دارد هیـــچ وقـــت در انتخـــاب اینهـــا آنطـــور کـــه بایـــد و شـــاید نتوانســـتیم خـــوب عمـــل کنیـــم. چـــرا کـــه انتخـــاب هایمـــان نـــه برحســـب تخصـــص بـــوده نـــه برپایـــه تجربـــه اتفـــاق افتـــاده اســـت. ً مثـــا فـــردی کـــه در حـــوزه صنعـــت متخصـــص اســـت در مســـئله خدماتـــی وارد شـــده اســـت و ایـــن مشـــکل در تمامـــی بخشهـــای دولتـــی و خصوصـــی همیشـــه در تمامـــی دولـــت هــا، دلیــل عــدم توســعه بــوده و باعــث آســیب شــده اســت. بـــه اعتقـــاد بنـــده قانـــون انتخابـــات و همچنیـــن انتصابـــات مـــا بایـــد چـــه در بخـــش دولتـــی و چـــه در بخـــش خصوصـــی بـــه طـــور کلـــی تغییـــر یابـــد و شـــرایطی و معیارهایـــی تعییـــن گـــردد تـــا بـــا اســـتفاده از آن در انتخـــاب وزیـــر تـــا مدیـــر کوچـــک تریـــن واحـــد اداری، کمـــال دقـــت رعایـــت و نهایـــت نظـــارت اجرایـــی شـــود تـــا بـــا خروجـــی خوبـــی در نتایـــج کار مواجـــه باشـــیم.
معضـــلات اصلـــی حاکـــم بـــر فعالیـــت کشـــاورزی را تشـــریح کـــرده و بفرماییـــد چـــه عواملـــی باعـــث ّرکود درفعالیت آنـــان میشـــود؟
مشــکلات و نقــاط ضعفــی کــه در بخــش کشــاورزی داریــم و بایـــد رفـــع گردنـــد اصـــلاح یـــک ســـری قوانیـــن اســـت. ضرورتـــا ً در در حـــال حاضـــر بخـــش مالکیتـــی بخـــش کشـــاورزی دائمـــا درخطـــر میباشـــد. بـــه عنـــوان مثـــال کشـــاورزی، تمـــام دارایـــی اش یـــک هکتـــار زمینـــی اســـت کـــه در کنـــار لولـــه خـــط گاز یـــا بـــرق رســـانی افتـــاده اســـت و ایـــن باعـــث میشـــود مشـــکالت فراوانـــی از ناحیـــه دولـــت متوجـــه ایـــن فـــرد شـــود و زمیـن خـود را صاحـب نباشـد همیـن مـورد هـم دلیـل فـراری شـــدن کشـــاورز از روســـتا میشـــود. بنابرایـــن ایـــن مســـئله در جـــای خـــود از جذابیـــت مناطـــق روســـتایی میکاهـــد و بـــه خاطـــر نبـــود امکانـــات، رفـــاه و درآمـــد در روســـتاها، کشـــاورز از فعالیـــت و تـــاش خـــود نامیـــد میشـــود هرچنـــد کـــه در بخـــش عمرانـــی پیشـــرفتهای خوبـــی در مناطـــق روســـتایی اتفـــاق افتـــاده اســـت. بنابرایـــن اگـــر در بحـــث توســـعه کـــه بـــا کمبودهــای بســیاری مواجــه هســتیم، پیشــرفتی حاصــل شــود و تــوان مالــی کشــاورز بــاال رود خــودش بــه تنهایــی در بخــش عمرانـــی ســـهم بســـزایی ایفـــا خواهـــد کـــرد. بحـــث دیگـــر کمبــود ســرمایه گــذاری دولتــی اســت لــذا بــا بررســی قانــون 1400 و در کل بودجـــه اختصـــاص یافتـــه عمرانـــی وجـــاری، متوجـــه میشـــویم کـــه چنـــد درصـــد آن بـــه بخـــش کشـــاورزی اختصـــاص یافتـــه اســـت کـــه بســـیار ناچیـــز میباشـــد و در بخـــش ســـرمایه گـــذاری خصوصـــی هـــم شـــرایط الزم را فراهـــم نکـــرده ایـــم تـــا اشـــتیاق الزم را نســـبت بـــه ســـرمایه گـــذاران فعـــال ایجـــاد نماییـــم.
انتظـــارات خـــود از مجلـــس یازدهـــم و راهکارهـــای خـــود را در جهـــت حـــل مشـــکالت بخـــش کشـــاورزی ارائـــه دهیـــد؟
فعالیـــت مجلـــس کنونـــی در خدمـــات دهـــی بـــه بخـــش کشـــاورزی راضـــی کننـــده اســـت و بایـــد بگویـــم کـــه تعامـــل و همـــکاری خوبـــی بـــا مجلـــس داریـــم و اگـــر از اطـــرف بخـــش کشـــاورزی طرحـــی یـــا ایـــده ای نـــو جهـــت راه انـــدازی ارائـــه گـردد، بسـتر الزم در راسـتای حمایـت از آن در مجلـس یازدهـم ً نگـــرش دولـــت هـــم بایـــد حمایـــت از فراهـــم اســـت. نهایتـــا کشـــاورز باشـــد چـــون اگـــر دولـــت بـــا ایـــن تفکـــر کـــه امنیـــت غذایـــی از امنیـــت نظامـــی جلوتـــر اســـت و بـــا حفـــظ امنیـــت غذایـــی دارای نیـــروی انســـانی بســـیار بـــاال در جهـــت امنیـــت و بعـــد نظامـــی آن خواهیـــم بـــود باشـــد، میتوانـــد در مســـیر حمایـــت از کشـــاورزان گام بـــردارد و در راســـتای حفـــظ مســـائل حقوقـــی، مـــادی و بـــا انتخـــاب مدیـــران کاربلـــد در ایـــن بخـــش گامهـــای موثـــری را در حمایـــت از ایـــن قشـــر، نهادینـــه ســـازد. بنابرایـــن اگـــر همـــت و تالشـــگری کشـــاورزان بـــا حمایـــت دولـــت ترکیـــب شـــود، میتـــوان اقدامـــات موثـــر و خدمـــات ارزنـــده ای را در بخـــش کشـــاورزی ارائـــه داد.
